معرفی انواع کوچینگ
انواع کوچینگ
کوچینگ گرایش های مختلف و گوناگونی دارد؛ ازجمله:
کوچینگ تیمی؛
کوچینگ رهبری؛
کوچینگ شغلی؛
کوچینگ زندگی؛
کوچینگ ثروت؛
کوچینگ کسب و کار یا بیزینس کوچینگ؛
کوچینگ فروش؛
کوچینگ نویسندگی؛
کوچینگ تحصیلی؛
کوچینگ روابط.؛
کوچینگ بانوان
در ادامه این بخش برای هرکدام توضیح مختصری میدهیم؛ پس با ما همراه باشید.
کوچینگ تیمی (Team Coaching)
اخیراً ICF اظهار کرد که راههای مختلفی برای توسعه و رشد تیم وجود دارد؛ ازجملۀ این مسیرها میتوانیم کوچینگ تیمی ، تیمسازی، منتورینگ، رولپلی و تسهیلگری را نام ببریم. بهتراست بدانید تیم با گروه تفاوت دارد؛ تیم، گروهی از مردم است که باهم در جهت یک هدف یا پروژه مشخص کار میکنند.
دو حالت وجود دارد: ممکن است اعضای تیم با یکدیگر همکار باشند یا یک تیم پروژهمحور باشد (در تیم پروژهمحور که از دپارتمانهای مختلفی تشکیل شده است، افراد فقط به قصد انجامدادن آن پروژه تشکیلِ تیم تشکیل میدهند و پس از اتمام پروژه، تیم منحل میشود). درصورتیکه گروه دستهای از مردم هستند که دور هم جمع شدهاند؛ بهعنوان مثال ممکن است یک گروه افرادی باشند که در یک سالن دور هم جمع شدهاند و در یک سمینار تمرینی فروش ثبتنام کردهاند. کوچ تیم مانند کوچ عملکرد تیم باعث افزایش بهرهوری و کارآمدی تیم در انجام کار و روابط با سایر کارمندان میشود.
کوچینگ رهبری (Leadership Coaching)
همانطورکه از عنوان این مدل کوچینگ پیداست، کوچینگ رهبری بهعنوان یکی از انواع کوچینگ برای رهبران سازمانها استفاده میشود؛ ساختار جلسات کوچینگ رهبری معمولاً بهصورت یکبهیک (حضوری یا مجازی) است. رهبر سازمان میتواند با کمک کوچ مهارتها و عملکردهای کارکنانش را بسیار بهبود دهد.
رهبران در همه سطوح سازمان، میتوانند مراجع جلسه کوچینگ باشند؛ اما معمولاً کوچینگ برای مدیران سطح بالای سازمان استفاده میشود. این مدل از کوچینگ کوچینگ مدیران اجرایی نام دارد. البته بعضی از مدیران میانی که بهدنبال ارتقای شغلی هستند نیز، کوچ مدیر اجرایی استخدام میکنند تا به آنها کمک کند مهارتهایی را کسب کنند که مسیر شغلی مدنظرشان را برایشان هموار کند.
کوچینگ زندگی (Life Coaching)
جلسات لایف کوچینگ که خیلی ها آن را کوچینگ رشد فردی می دانند، بهصورت یکبهیک (بین کوچ و مراجع) برگزار میشود و روی توسعه فردی کوچی تمرکز دارد. هیچ الزامی وجود ندارد که کوچینگ زندگی، با اهداف شغلی مرتبط باشد؛ هرچند کوچینگ زندگی میتواند روی اهداف شغلی مراجع تاثیر بگذارد. تفاوت کوچینگ زندگی با تراپی در این است که برخلاف تراپی گذشته مراجع را کاوش نمیکند (با هدف درمان). در تراپی تمرکز بر اتفاقات گذشته است.
درحالیکه در تمام شاخههای کوچینگ تمرکز بر آینده است. زمانی که مراجع (کوچی) در زندگی هدفی برای خودش انتخاب میکند یا موقعیتی پیش میآید که تلاش میکند با آن کنار بیاید، کوچ استخدام میکند تا به او برای بهبود وضعیت زندگی و همچنین در برنامهریزی کمک کند. اگر در مسیر جلسات کوچینگ مسألهای از گذشته نمایان شود که شخص را بهطور جدی درگیر کرده باشد، طبیعی است که کوچینگ برای مدتی به حالت تعلیق درمیآید تا شخص به تراپیست یا مشاور مراجعه کند. پس از آن شخص میتواند جلسات کوچینگ زندگی را ادامه دهد.
کوچینگ شغلی (Carrer Coaching)
یکی دیگر از انواع کوچینگ، کوچینگ شغلی است. یک کوچ شغلی میتواند به مراجع کمک کند تا اهداف و مقاصد کاریاش روشن شود؛ موارد دیگری که کوچ شغلی به مراجعش کمک میکند، عبارتاند از:
آمادهشدن فرد برای جلسه مصاحبه شغلی؛
تشخیص و توسعه مهارتهای لازم برای ارتقای شغل.
ممکن است تا زمانیکه مراجع در شغل جدیدش مشغول به کار شود و بهعنوان رهبر تیم قرار بگیرد، جلسات کوچینگشان ادامه پیدا کند.
کوچینگ ثروت (Wealth coaching)
کوچینگ ثروت مشخصاً به رابطه فرد با پول و ثروت میپردازد. این شاخه از کوچینگ قدمت زیادی ندارد و میتوان آنرا مابین کوچینگ عملکرد و کوچینگ کسب و کار در نظر گرفت. همۀ ما دیدگاهی دربارۀ پول داریم که از دوران کودکی توسط دیگران به ما آموخته شده است و صحیحبودن آن را نمیتوان تأیید کرد؛ ازجمله: والدین، اطرافیان، مدرسه و… . همچنین نگاه هرکس به ثروت، متفاوت از شخص دیگری است؛ کوچ ثروت کمک میکند تا باورهای محدودکنندۀ ما در این زمینه شناسایی شده و بهسمت تعریف جدید و پختهتری از ثروت حرکت کنیم.
بیزینس کوچینگ (Business Coaching)
چه یک کسب و کار کوچکی داشته باشید، چه کسب و کار خانگی یا حتی به فکرایجاد یک کسب و کارهستید، مزایای کوچینگ کسب و کار یا بیزینس کوچینگ را نمیتوان نادیده گرفت. بیزینس کوچینگ فرایندی است که بهوسیلۀ آن میتوان کسب و کارها را از وضعیت فعلیشان به وضعیت مطلوبشان رساند.
گر صاحب کسب و کار مسائل اساسی داشته باشد یا به مشکلات جدی برخورد کند، بیزینس کوچ به او کمک خواهد کرد تا با موثرترین روش مسئله کسب و کارش را حل کند. کوچهای کسب و کار معمولاً خودشان کارآفرین یا صاحب کسب و کار هستند و میدانند چطور میشود یک کسب و کار را به موفقیت رساند. آنها تصمیم گرفتهاند در حرفهای مشغول به فعالیت باشند که به کسب و کارها کمک کنند تا به اهدافشان برسند.
یک بیزینس کوچ در ابتدا همهچیز را درباره برندتان از شما میپرسد؛ از ارزش پیشنهادی گرفته تا مشتریان هدف؛ سپس درباره چشمانداز شرکتتان و اهدافی که برای آن در نظر دارید، با شما گفتوگو میکند؛ سپس با کمک خودتان اهدافی ارزشمند و قابل دسترسی برای تیم شما مشخص میکند؛ اهدافی که شما را به چشماندازتان میرسانند.
بعد از مشخصشدن اهدافتان کوچ کسب و کارتان همراه شماست تا به آنها دست یابید؛ او با چیدن استراتژی و اکشن پلنهایی که بیزینس شما را بهسمت اهداف میراند و چالشهای مسیر را حل میکند، به شما در این مسیر کمک میکند. در طول این فرایند بیزینس کوچها مانند منبعی بسیار ارزشمند از نظرات و اطلاعات شخصیسازی شده همراه شما هستند.
کوچینگ تیم فروش (Sales Coaching)
افزایش میزان فروش کالا، خدمات یا محصولات همیشه یکی از دغدغههای مهم صاحبان کسب و کار بوده و هست. یکی از سرفصلهای مهم دوره های آموزشی مدیریت مانند دوره مدیریت mba یادگیری مهارت فروش و بازاریابی است. شرکت در این دوره ها به مدیران سازمانها و کسبوکارها کمک را میکند تا این مهارت مهم و ضروری را بهصورت حرفهای یاد بگیرند.
کوچینگ فروش نقشی است که مدیران با هدف رشد فروشندگان و بازاریابان، توسعه مهارتها و رسیدن به اهداف فردی و سازمان ایفا میکنند. بهتر است به کوچینگ فروش، به عنوان یک رفتار نگاه کرد تا یک وظیفه؛ چرا که تمرکزش بر کمک به اعضای تیم و روشش ایجاد خودآگاهی و خودارزیابی اعضا برای حل مسائل است. کوچینگ فروش اهداف زیر را دنبال میکند:
شناسایی نقاط قوت و موقعیتهای پیشرفت؛
مهیا کردن شرایطی که بتوان در آن بهصورت مداوم بازخورد داد؛
توسعه اطلاعات و مهارتها؛
تغییر رفتار؛
ایجاد خودانگیزشی در افراد؛
تقویت روابط.
و… .
کوچینگ نویسندگی (Writing Coaching)
دلایل زیادی وجود دارد که یک نویسنده ممکن است در نقطهای از داستانش به بنبست بخورد؛ ازجمله:
برنامهریزی ضعیف
اهمالکاری
ترس
نبود یک گروه حامی
و… .
اگر یک نویسنده به بنبست برسد، ممکن است یک کوچ نویسندگی بتواند به او کند؛ کوچ نویسندگی با یک نویسنده بهطور مشترک همکاری میکند تا کتابشان را به مرحلۀ بعد برسانند. کار این رهیار ویراستاری نیست؛ کوچ نویسندگی در مسیر حسّیِ نوشتن یک کتاب به نویسنده میکند. او کمک میکند تا نویسنده در مسیر نوشتن کتاب پیش رفته و کتابش را جذابتر و شفافتر بنویسد. بعضی از خدمات کوچینگ نویسندگی عبارتاند از:
طرز فکر صحیح برای نویسنده را شناسایی میکند؛
به نویسنده کمک میکند اهداف روزانه یا هفتگیاش را مشخص کند؛
شناسایی ترسهای نویسنده؛
شناسایی مسئلهای که مانع از ادامهدادنِ نوشتنِ کتاب شده است؛
کمک به تاثیرگذاری نوشتۀ نویسنده و مطمئن شدن از اینکه مطلبی را بهخاطر سختبودن جا نمیاندازد؛
کمک به هر موضوعی که برای نوشتن کتاب نیاز است؛
برای این موارد، شما الزاماً به یک کوچ نویسندگی نیاز ندارید؛ اما واقعاً لازم است قبل از نوشتن اولین کلمهتان، انها را بشناسید.
کوچینگ تحصیلی (Educational Coaching)
کوچینگ تحصیلی را میتوان اینگونه تعریف کرد: فرایندی دو نفره که در آن کوچ به دانشآموز کمک میکند تا دغدغههای تحصیلیاش را بررسی کرده و موانع موفقیتش را در این زمینه بشناسد.
کوچها حمایت فردیِ بلندمدتی را به این افراد ارائه میکنند؛ قوتها و نیازهای دانشآموز را ارزیابی کرده و برای او برنامۀ شخصی و عملی در حوزههای زیر طراحی میکنند:
مدیریت زمان؛
رفع اهمالکاری؛
آمادگی برای آزمون؛
کسب مهارت یادداشتبرداری؛
کسب مهارت مطالعه.
یک کوچ تحصیلی ویژگیهایی دارد که در ادامه به آنها اشاره میکنیم.
مهارت زیادی در ارتباطات کلامی و نوشتاری دارد؛
در استراتژیهایی که بر پایه شواهد هستند، آموزش دیده است تا بتواند در هر جلسه تسهیلگر باشد؛
تلاش میکند تا دانشآموز را در جهت تغییر رفتار مثبت توانمند کند.
کوچینگ روابط (Relationship Coaching)
روابط یکی از مهمترین بخشهای زندگی ما هستند که باعث ایجاد آرامش، معنا و خوشنودی میباشند. وقتی عمر ما رو به پایان است و گذشتۀ خود را مرور میکنیم، تنها موضوعاتی که به خاطر میآوریم؛ روابطی هستند که ساختیم. جالب اینجاست که حتی خودمان را با آن رابطهها میشناسیم. باتوجهبه رشد سریع تغییرات شاهد به وجود آمدن پیچیدگی و تنوع بیشتری در حوزۀ روابط هستیم.
کوچینگ روابط به ما کمک میکند تا مسائل و پیچیدگیهایی را پیدا کنیم که در رابطههای روزمره، عاشقانه، کاری و دوستانه داریم؛ آنها را با روشهایی که با ما و شرایطمان سازگاز هستند، حل کنیم و بتوانیم زندگی شاد و لذت بخشی برای خود بسازیم.
کوچینگ بانوان (Women’s coaching)
از آنجایی که بانوان مسائل، دغدغهها و پیچیدگی های خاص خودشان را دارند، شاید یک خانم بهتر بتواند آنها را درک کرده و در مسیرِ رشد و حل مسائلشان همراهی کند. کوچینگ بانوان به خانمها کمک میکند تا مسائل و دغدغههایشان را بهتر درک و حل کنند.
برخی از کارکردهای کوچینگ بانوان عبارتند از:
• گرد کردن چرخ زندگی
وقتی پای صحبتها و درددلهای زنان و خصوصاً مادران مینشینیم، اغلب احساس خستگی فراوانی میکنند. آنها معمولا گلایه دارند از اینکه زندگیشان در چند بُعد محدود خلاصه شده، کارهایشان تمامی ندارد و میزان تفریح و استراحتشان کم شده است؛ بنابراین احساس افسردگی و سرخوردگی میکنند.
پیشنهاد میکنیم برای آشنایی بیشتر با مفهوم چرخ زندگی وبینار رایگان چرخ زندگی را ببینید.
به نوعی میتوان گفت بیشتر خانمها و مادران در نقششان فرو میروند. خودشان را فدای خانواده کرده و از یاد می برند. در اینجا یک کوچ بانوان کمک میکند تا نیازهای مراجع (کوچی) شناسایی شود و پس از آن براساس مدل چرخ زندگی به بررسی راهحلهایی میپردازند که برای ایجاد تعادل در قسمتها و ابعاد مختلف زندگی او لازم است.
• بررسی باورهای مراجع
آیا باورهای مراجع درست است؟ این دیدگاه از کجا آمده؟ پیامدها و نتایج دنبال کردن چنین باور و نگاهی چه خواهد بود؟ آسیبزا و مخرب است یا مفید و سازنده؟ یک کوچ بانوان به این سؤالات پاسخ میدهد.
• توانمندسازی بانوان
یک کوچ بانوان برای اینکه مراجعش را توانمند کند، در درجه اول با کوچی برای انتخابهای سرنوشتسازش همراهی میکند. این انتخابهای مهم و حیاتی میتوانند تعیین هدف، ترسیم چشمانداز، یافتن مسیر و حتی مشخص کردن معیارهای انتخاب همسر باشند.
پس از اینکه هدف و چشمانداز کوچی (مراجع) تعیین و ترسیم شد یا برای بهبود زندگیاش به نتیجه رسید که نیاز به عادتسازی یا ترک عادت مخربی دارد، صرفاً با این دانستهها کاری از پیش نمیبرد. عملی کردن این دانستهها نیاز به اقدامهای مشخص و حسابشده و البته تعهد و نظم کوچی برای انجام آنها را دارد.
حضور کوچ میتواند برای تعیین اقدامات درست و اصولی، پیگیری کوچی در این مسیر، همراهی و کمک به او برای حل چالشها و تشویق بهموقع کوچی در زمان مشاهده پیشرفتهای کوچک و بزرگ او مفید و موثر و دلگرمکننده باشد.
• برونریزی بهمنظور حل مسئله
اکثر بانوان گمان میکنند که خیلی از دردها و ناراحتیها را باید درون خود دفن کنند، فشار زیادی را تحمل کرده، فداکار باشند و نیازهای خودشان را سرکوب کنند. این رفتار باعث بروز بیماریهای جسمی و روحی فراوانی در آنها میشود؛ حتی به دلیل تجمع خیلی از فشارها ممکن است رفتارهایی از خود بروز دهند که برای هیچکس قابل درک نباشد.
اگر هم بخواهند قدمی برای بهبود شرایط خود بردارند، نمیتوانند به هرکسی اعتماد کنند؛ زیرا از قضاوت یا زخم زبانهای افراد به سطوح آمده، میترسند و نمیدانند باید چه کار کنند. در اینجا یک کوچ یا مربی برای در میان گذاشتن حرفها و شروع مسیر کوچینگ میتواند گزینهی خوب و کارآمدی باشد.
حوزه های مختلفی از کــوچــیـنـگ وجود دارد که نامشان نشاندهندۀ ماهیت آنها و هدف جلسات کوچینگ است؛ ازجمله:
کوچینگ شخصی، روابط و خانواده؛
کوچینگ سلامت و بهبود، کوچینگ تناسب اندام؛
کوچینگ سلامت روان (این شاخه با مراقبت پزشکی تفاوت دارد)؛
کوچینگ معنویات؛
کوچینگ مالی.
دیدگاهتان را بنویسید